Armenia – kamienny klejnot Kaukazu

​

Armenia to kraj, który zachwyca na wielu poziomach – surowym pięknem krajobrazów, niezwykle starą historią i żywą kulturą zakorzenioną w duchowości. Leżąca na styku Europy i Azji, choć geograficznie bliższa tej drugiej, Armenia to miejsce, które zaskakuje swoją gościnnością, serdecznością mieszkańców i poczuciem głębokiej tożsamości narodowej. Jeśli chcecie odwiedzić miejsce niebanalne, które łączy w sobie antyk, średniowiecze i współczesność – ta podróż jest właśnie dla Was.

Dziedzictwo przeszłości i podróż ku sercu Kaukazu

Armenia to kraj o jednej z najstarszych tradycji państwowości na świecie – już w VI wieku p.n.e. funkcjonowały tu rozwinięte struktury władzy. Jednym z przełomowych momentów było przyjęcie chrześcijaństwa jako religii państwowej w 301 roku – uczyniło to Armenię pierwszym chrześcijańskim krajem świata. Ślady tej historii są widoczne do dziś w licznych klasztorach i kościołach – wiele z nich wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Przykłady to klasztory Geghard, Haghpat i Tatev – nie tylko piękne architektonicznie, ale też spektakularnie położone w górach. Z Polski do Armenii najłatwiej dotrzeć samolotem – bezpośrednie loty z Warszawy do Erywania oferuje m.in. LOT, a sezonowo również tanie linie z Krakowa, Katowic czy Gdańska. Lot trwa około 3,5–4 godzin. Po przylocie możecie bez problemu poruszać się po kraju marszrutkami – lokalnymi minibusami – lub wypożyczyć samochód. Sieć drogowa jest coraz lepsza, choć w regionach górskich nadal można napotkać odcinki wymagające ostrożności. Armenia nie należy do Unii Europejskiej, ale obywatele Polski mogą przebywać w kraju bez wizy do 180 dni.

Między górami a chórami

Armenia jest niemal w całości górzysta – aż 90% jej powierzchni leży powyżej 1000 m n.p.m., co sprawia, że krajobraz jest tu niesamowicie różnorodny i malowniczy. Najwyższy szczyt kraju, Aragac (4090 m n.p.m.), to popularny cel trekkingowy z czterema wierzchołkami i widokiem na okoliczne doliny. Jezioro Sewan, nazywane "ormiańskim morzem", leży na wysokości ponad 1900 m n.p.m. i oferuje czystą wodę, plaże oraz liczne klasztory, jak Sewanawank, malowniczo położony na półwyspie. Armenia to także kraj muzyki – zarówno tej liturgicznej, jak i świeckiej. Tradycyjny śpiew chóralny, wykonywany a capella w kamiennych klasztorach, potrafi wzruszyć do łez. Instrumenty jak duduk – drewniany flet o melancholijnym brzmieniu – towarzyszą nie tylko uroczystościom religijnym, ale i koncertom na wolnym powietrzu. Ormianie słyną również z gościnności – zaproszenie na domowy obiad, kieliszek wina czy wspólny wieczór przy muzyce to coś więcej niż uprzejmość – to część kultury.

Lawasz, dolma i kieliszek araratu

Kuchnia Armenii to prawdziwa uczta smaków i zapachów, oparta na lokalnych składnikach i tradycyjnych metodach przygotowania. Lawasz – cienki chleb pieczony w glinianym piecu – towarzyszy każdemu posiłkowi. Jest miękki, elastyczny i idealny do zawijania mięs, warzyw czy serów. Dolma – liście winorośli nadziewane mięsem i ryżem – to klasyk ormiańskiego stołu, często podawany z jogurtem czosnkowym. Ormiański grill – khorovats – przygotowywany z jagnięciny, wieprzowiny lub kurczaka, marynowany jest w ziołach i pieczony na ogniu. W kuchni dominują też bakłażany, ciecierzyca, soczewica, pomidory i świeże zioła. Na deser warto spróbować sujukh – słodkiego "kielbasa" z orzechów i gęstego soku winogronowego, oraz gata – ciasta z nadzieniem z masła, cukru i mąki. Ormiański koniak Ararat to produkt narodowy – wysokiej jakości trunek, który przez dekady cieszył się uznaniem na światowych salonach. Do tego lokalne wina – szczególnie z regionu Areni – i wódki owocowe, np. z moreli. Wieczór z lampką ormiańskiego wina i widokiem na góry to coś, co trudno porównać z jakimkolwiek innym doświadczeniem. Armenia to kraj, w którym historia, natura i człowiek tworzą niezwykle spójną opowieść. To przestrzeń ciszy i refleksji, ale też świętowania i radości. Wystarczy tu raz przyjechać, by zrozumieć, dlaczego ci, którzy odwiedzili Armenię, marzą tylko o jednym – by tu wrócić.